So sánh Ống Inox Đúc và Ống Inox Hàn

1. Khái niệm và quy trình sản xuất

Điểm xuất phát của sự khác nhau nằm ở phương pháp chế tạo. Quy trình sản xuất quyết định cấu trúc vật liệu, cơ tính và giới hạn làm việc của ống inox công nghiệp.

1.1 Ống inox đúc (Seamless pipe)

Ống inox đúc được sản xuất từ phôi đặc inox (ingot hoặc billet), gia nhiệt đến nhiệt độ thích hợp (xấp xỉ 1200°C), sau đó ép đùn/khoan lỗ để tạo thành ống rỗng liền khối, không có đường hàn dọc.

• Đặc điểm nổi bật: Kết cấu đồng nhất từ trong ra ngoài, loại bỏ điểm yếu cơ học tại mối hàn.
• Tiêu chuẩn phổ biến: ASTM A312, ASTM A269, JIS G3459, DIN 11850.

1.2 Ống inox hàn (Welded pipe)

Ống inox hàn được chế tạo bằng cách cuộn tấm inox theo hình trụ rồi hàn dọc theo chiều dài ống. Mối hàn được tạo bởi quy trình TIG/MIG và thường được xử lý bề mặt/thụ động hóa để tăng khả năng chống ăn mòn.

• Đặc điểm nổi bật: Có mối hàn dọc thân ống; nhờ công nghệ hàn hiện đại, độ bền đáp ứng phần lớn ứng dụng công nghiệp.
• Tiêu chuẩn phổ biến: ASTM A312, ASTM A554, JIS G3448, EN 10217.

2. So sánh chi tiết giữa ống inox đúc và ống inox hàn

Sau khi hiểu cách chế tạo, chúng ta đi vào các chỉ tiêu kỹ thuật cốt lõi để thấy rõ lợi thế của từng loại trong thực tế.

2.1 Cấu trúc và độ bền cơ học

Ống inox đúc: Không có mối hàn → kết cấu đồng nhất → chịu áp lực và ứng suất cơ học cao hơn, đặc biệt ở môi trường áp suất lớn hoặc nhiệt độ cao.

Ống inox hàn: Có mối hàn dọc → khả năng chịu áp thấp hơn chút tại vùng mối hàn, nhưng vẫn đạt chuẩn cho đa số ứng dụng trung áp và thấp áp nếu hàn đúng quy trình.

2.2 Độ dày và dung sai

Ống đúc: Độ dày của ống đúc dựa theo quy chuẩn SCH, thường có kích thước SCH10, SCH40, SCH80. Thuận lợi khi gia công độ dày lớn, dung sai đường kính/độ dày ổn định.

Ống hàn: Thường gặp có các độ dày tiêu chuẩn 2.0 – 2.5 – 3.0 mm áp dụng cho ống có kích thước từ DN15 – DN200

2.3 Khả năng chịu áp suất

Ống inox đúc: Ưu thế rõ rệt ở áp suất cao (hơi, thủy lực, dầu khí).

Ống inox hàn: Phù hợp áp lực thấp–trung bình (cấp thoát nước, khí nén, nhiều hệ thống công nghiệp thông thường).

2.4 Khả năng chống ăn mòn

Cả hai loại đều chống ăn mòn tốt khi dùng thép không gỉ inox 304/316 và xử lý bề mặt chuẩn. Với ống hàn, cần chú trọng xử lý mối hàn để tránh ăn mòn điểm (pitting/crevice). Tuy nhiên ống inox vẫn có thể bị gỉ nếu như sử dụng không đúng môi trường.

Xem thêm: Hiện tượng inox 304 bị gỉ

2.5 Độ dài sản phẩm

Độ dài cả 2 loại thì đều theo kích thước 6 mét/cây ống.

2.6 Chi phí sản xuất và giá bán

Ống đúc: quy trình phức tạp, tiêu hao vật liệu lớn → giá cao hơn khoảng 20–40% so với ống hàn cùng kích thước.

Ống hàn: tiết kiệm nguyên liệu, tốc độ sản xuất nhanh → giá kinh tế, phổ biến trên thị trường.

3. Bảng so sánh tổng hợp

Bảng so sánh ống inox hàn và ống inox đúc sẽ giúp bạn đánh giá khái quát được 2 loại ống kể trên.

4. Ứng dụng thực tế

4.1 Ống inox đúc

• Đường ống áp suất cao trong nhà máy điện, lò hơi.
• Hệ thống dầu khí, hóa chất đậm đặc, môi trường khắc nghiệt.
• Đường ống thủy lực công nghiệp nặng, yêu cầu độ an toàn cao.

4.2 Ống inox hàn

• Đường ống cấp thoát nước, khí nén công nghiệp.
• Hệ thống xử lý nước và nhiều ứng dụng công nghiệp thông thường.
• Hạng mục kết cấu, lan can, trang trí công nghiệp.

5. Tiêu chuẩn lựa chọn

Khi lựa chọn ống inox công nghiệp, cần xét đồng thời các yếu tố sau để cân bằng kỹ thuật và chi phí:

1. Áp suất & nhiệt độ làm việc: quyết định độ dày (SCH) và loại ống.
2. Môi trường: nước biển/hóa chất ăn mòn nên ưu tiên inox 316; môi trường thường dùng 304.
3. Tuổi thọ & an toàn: hệ thống quan trọng/áp cao thiên về ống đúc.
4. Ngân sách & năng lực cung ứng: dự án lớn, yêu cầu chiều dài lớn có thể ưu tiên ống hàn để tối ưu tổng chi phí.

6. Lời khuyên của chuyên gia Inox TK

Nếu hệ thống yêu cầu áp suất/nhiệt độ cao hoặc vận hành liên tục trong môi trường khắc nghiệt, ống inox đúc là lựa chọn an toàn. Ngược lại, khi cần tối ưu chi phí cho ứng dụng thấp–trung áp, ống inox hàn là giải pháp hợp lý và phổ biến.

7. FAQ – Câu hỏi thường gặp

1) Ống inox đúc và hàn có thể dùng chung trong một hệ thống không?

Có, nếu các thông số áp suất và tiêu chuẩn kết nối tương thích. Tuy nhiên, hãy kiểm tra áp lực tối đa cho toàn hệ thống để tránh phát sinh điểm yếu tại mắt xích thấp nhất.

2) Ống hàn có dễ bị rò rỉ tại mối hàn không?

Nếu mối hàn được thực hiện đúng tiêu chuẩn (TIG/MIG) và kiểm tra NDT, độ kín hoàn toàn đảm bảo. Nên xử lý và thụ động hóa mối hàn để hạn chế ăn mòn điểm.

3) Ống inox đúc có phải lúc nào cũng tốt hơn?

Không hẳn. Ống đúc vượt trội ở áp/nhiệt cao nhưng giá khá cao. Lựa chọn tối ưu phụ thuộc môi trường, yêu cầu kỹ thuật và ngân sách.