Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Van Cổng Inox

Van cổng inox (còn gọi là van cửa inox) là loại van đóng mở dòng chảy bằng một tấm “cổng” trượt lên xuống theo phương vuông góc với hướng dòng. Khi mở hoàn toàn, tiết diện dòng gần như thẳng, do đó tổn thất áp suất rất thấp. Nhờ làm từ thép không gỉ, van có độ bền cơ học cao, chống ăn mòn tốt và phù hợp nhiều môi trường công nghiệp như nước kỹ thuật, hơi nước, dầu nhẹ, nước thải và bùn loãng trong giới hạn làm việc cho phép.

Van cổng inox được sử dụng chủ yếu cho chế độ đóng–mở hoàn toàn, không khuyến nghị dùng để điều tiết vì sẽ làm mòn mép cổng và ghế van.

Cấu tạo chung của van cổng inox ra sao

Để chọn đúng và vận hành bền, cần hiểu rõ mỗi bộ phận nằm ở đâu và làm gì. Dưới đây là cấu tạo theo thứ tự “từ ngoài vào trong”:

1. Thân van và nắp van
   Vị trí: Thân là khối chính chứa khoang dòng; nắp bắt bulong ở phía trên.
   Chức năng: Chịu áp suất, định vị các chi tiết bên trong; nắp cho phép mở ra để bảo trì, thay thế.
2. Cổng (nêm) – bộ phận đóng mở dòng
   Vị trí: Nằm giữa hai vòng ghế làm kín.
   Chức năng: Khi hạ xuống sẽ chặn dòng, khi nâng lên sẽ thông dòng.
   Đặc điểm: Phổ biến là nêm đặc để kín tốt; có loại nêm linh hoạt giúp tự bù lệch nhẹ hoặc biến thiên nhiệt.
3. Ghế van (bề mặt làm kín)
   Vị trí: hai vòng ghế đối xứng trong lòng thân.
   Chức năng: tạo bề mặt tì để nêm ép vào khi đóng, bảo đảm kín.
   Đặc điểm: có loại đúc liền thân và loại ghế thay thế; mặt ghế được gia công, mài rà để đạt độ phẳng và độ kín.
4. Trục van (ty van)
   Vị trí: Xuyên qua nắp, nối trực tiếp với nêm.
   Chức năng: Nhận chuyển động quay từ tay quay hoặc hộp số và biến thành chuyển động tịnh tiến để nâng hạ nêm.
   Kiểu cơ cấu:
   – Ty nổi: Khi mở, trục trồi lên, giúp nhìn thấy trạng thái; cần chừa khoảng không theo chiều cao.
   – Ty chìm: Khi mở, trục không trồi, gọn hơn cho không gian hẹp nhưng khó quan sát trực tiếp.
5. Bộ chèn kín cổ trục (đệm chèn và cụm chèn)
   Vị trí: Bao quanh trục tại cổ nắp.
   Chức năng: Ngăn rò rỉ dọc theo trục trong suốt hành trình đóng–mở.
   Vật liệu thường dùng: Teflon cho ma sát thấp, graphite cho môi trường nhiệt độ cao.
6. Giá đỡ, đai ốc trục, tay quay hoặc hộp số
   Vị trí: Giá đỡ ở trên nắp, giữ đai ốc trục; phía trên là tay quay hoặc hộp số giảm lực.
   Chức năng: Truyền và khuếch đại lực, giúp người vận hành mở–đóng nhẹ tay, đặc biệt khi đường kính lớn hoặc chênh áp cao.
7. Kiểu kết nối với đường ống
   Nối ren: Phù hợp đường kính nhỏ, lắp nhanh, gọn; thi công cần keo hoặc băng tan đúng chuẩn.
   Mặt bích: Phù hợp đường kính lớn và áp suất cao; dùng gioăng đúng tiêu chuẩn, siết bulong đối xứng hình sao.
   Kiểu kẹp giữa hai bích (wafer/Lug): Thân mỏng, tiết kiệm không gian ở một số thiết kế.
8. Dấu hiệu và chỉ thị
   Mũi tên hướng dòng, nhãn đường kính và áp suất danh định, vạch chỉ thị mở–đóng (đặc biệt dễ thấy ở cơ cấu ty nổi).

Nguyên lý hoạt động của van cổng inox như thế nào

Van cổng inox có nguyên lý hoạt động không quá phức tạp, cánh van được nâng lên hạ xuống như một cánh cổng thành. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tên gọi của loại van này.

• Tạo lực và truyền động
  • Người vận hành xoay tay quay hoặc tác động hộp số.
  • Đai ốc trục ăn khớp với trục van, biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến.
  • Giá đỡ giữ cụm truyền động đúng trục để trục đi thẳng và êm.
• Quá trình mở van
  • Trục kéo nêm đi lên, nêm rời khỏi ghế, hình thành khe hở.
  • Dòng chảy tăng dần khi nêm dần rút khỏi vùng tiết diện.
  • Khi mở hoàn toàn, tiết diện dòng gần thẳng, tổn thất áp suất nhỏ, đạt ưu điểm đặc trưng của van cổng.
• Quá trình đóng van
  • Trục đẩy nêm đi xuống, nêm ép lên hai vòng ghế.
  • Cuối hành trình, lực vặn tăng lên để tạo kín khít nhờ áp lực cơ học cộng với chênh áp dòng chảy hỗ trợ.
  • Người vận hành dừng lại khi chạm điểm kín, không cố ép thêm để tránh biến dạng mép nêm và ghế.
• Kín quanh trục trong lúc vận hành
  • Đệm chèn cổ trục luôn ôm sát trục, giúp ngăn rò rỉ tại vị trí xuyên qua nắp.
  • Một số thiết kế có vị trí tựa phụ ở đỉnh trục khi mở hết, góp phần giảm rò quanh trục trong quá trình làm việc bình thường.

Những lỗi thường gặp khi vận hành van cổng inox và cách khắc phục

Trong thực tế, một vài hiện tượng lặp lại có thể làm van nặng tay, không kín hoặc rò rỉ. Cách xử lý đúng sẽ kéo dài tuổi thọ và bảo đảm an toàn hệ thống.

1. Tay quay nặng ở đầu hoặc cuối hành trình
   Nguyên nhân thường gặp: cặn bẩn kẹt giữa nêm và ghế, bôi trơn ren trục không đầy đủ, hoặc lệch trục do lắp đặt.
   Cách khắc phục: vệ sinh khoang van, bôi trơn ren trục, kiểm tra đồng trục hai mặt bích và siết bulong đúng mô-men theo hình sao.
2. Rò rỉ ở cổ trục
   Nguyên nhân: đệm chèn chưa đủ lực ép hoặc đã lão hóa.
   Cách khắc phục: siết ê-cu chèn để tăng lực ép; nếu vẫn rò, thay mới đệm chèn đúng vật liệu (Teflon cho môi trường trung tính, graphite cho nhiệt độ cao).
3. Van không kín dù đã đóng hết
   Nguyên nhân: hạt rắn bám ở bề mặt ghế, mặt ghế bị xước hoặc mòn do vận hành ở trạng thái mở lửng.
   Cách khắc phục: làm sạch khoang, mài rà bề mặt ghế để phục hồi độ phẳng; nếu hư hại nặng, thay ghế hoặc thay cụm nêm–ghế đồng bộ.
4. Ăn mòn nhanh, đổi màu hoặc xâm thực ở mặt ghế
   Nguyên nhân: chọn vật liệu không phù hợp với môi chất hoặc gioăng không đúng tiêu chuẩn.
   Cách khắc phục: dùng thép không gỉ cấp 316 hoặc 316L cho môi trường có ion clo, dùng gioăng đúng chuẩn của hệ mặt bích và tuân thủ áp suất – nhiệt độ làm việc.
5. Tuổi thọ giảm do dùng để điều tiết
   Nguyên nhân: mở lửng khiến tia dòng tốc độ cao cắt sát mép nêm, gây xói mòn và rung.
   Cách khắc phục: chỉ dùng van cổng inox cho đóng–mở hoàn toàn; nếu cần điều tiết, cân nhắc van cầu hoặc van bướm điều tiết.

Gợi ý lịch bảo trì ngắn gọn: kiểm tra rò ở cổ trục, siết lại bulong bích sau các lần vận hành đầu tiên, vệ sinh khoang nếu hệ có nhiều cặn, ghi nhận mô-men vặn bất thường để xử lý sớm.

Mua van cổng inox ở đâu thì chất lượng tốt, giá cả phải chăng?

Với thiết bị ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn và độ kín của toàn hệ thống, người mua nên chọn đơn vị có năng lực kỹ thuật và chứng từ rõ ràng.

Inox TK là lựa chọn đáng tin cậy cho van cổng inox vì các lý do sau:

• Hàng chính hãng, chứng từ đầy đủ: mỗi lô hàng đều có giấy chứng nhận xuất xứ và chất lượng, nguồn gốc rõ ràng.
• Danh mục đa dạng và luôn sẵn cỡ thông dụng: có đủ kết nối ren, mặt bích, kiểu thân mỏng kẹp giữa hai bích, nhiều dải đường kính và áp suất danh định.
• Tư vấn kỹ thuật có phương pháp: hỗ trợ chọn vật liệu, chọn kiểu trục và truyền động, chọn chuẩn mặt bích và gioăng đúng theo tiêu chuẩn của dự án.
• Kho bãi và giao hàng nhanh: tối ưu tiến độ thay thế tại hiện trường, hỗ trợ đo đạc khoảng cách lắp đặt thực tế trước khi chốt model.
• Uy tín qua đối tác lớn: đã và đang cung ứng cho nhiều doanh nghiệp công nghiệp quy mô lớn trong nước.

Liên hệ ngay Inox TK để được tư vấn và báo giá Van cổng inox nhanh chóng:

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• SĐT: 088.666.4291 (Ưu tiên liên hệ qua Zalo)
• SĐT: 088.666.2480 (Ưu tiên liên hệ qua Zalo)