Tại sao nên dùng van điều khiển điện 24V trong hệ thống PCCC?

Trong hệ thống PCCC, yếu tố quan trọng nhất không phải “mạnh hay yếu” của nguồn điện mà là độ tin cậy, an toàn điện và khả năng giám sát. Tuy nhiên, có nhiều người vẫn thắc mắc lí do tại sao thường lựa chọn sử dụng van điều khiển điện 24V trong hệ thống PCCC? Bài viết dưới đây sẽ phần nào nêu ra được những lí do chính giúp các bạn giải đáp thắc mắc trên.

Cơ sở tiêu chuẩn & thực tiễn của việc sử dụng van điều khiển điện 24V trong hệ thống PCCC

Trong hầu hết hệ PCCC hiện đại, tủ báo cháy/tủ releasing và các module điều khiển ngoại vi đều làm việc ở 24VDC. Điều này mang lại ba lợi ích lớn:

• Đồng bộ nguồn: Toàn bộ cảm biến, mô-đun, chuông/còi báo động và mạch điều khiển dùng chung “hệ sinh thái” 24VDC, giảm số lượng biến áp/nguồn phụ → hệ thống gọn hơn, ít điểm lỗi hơn.
• Giám sát mạch thuận tiện: Hệ sprinkler/van PCCC cần giám sát mở/đóng, đứt/ngắn mạch. Với 24VDC, việc bố trí điện trở cuối tuyến (EOL), theo dõi trạng thái tiếp điểm và phát hiện lỗi đường dây trở nên tiêu chuẩn hóa.
• Thiết bị được chuẩn hóa: Van điện từ/solenoid 24VDC cho deluge, preaction, valve trim… được các hãng lớn liệt kê cho “releasing service”, phổ biến rộng rãi, dễ thay thế và dễ thẩm định.

Kết luận ở mức tiêu chuẩn: 24V không chỉ “quen dùng” mà là lựa chọn đã được công nghiệp hóa và kiểm chứng thực tế.

Lý do kỹ thuật nên chọn van điều khiển điện 24V

Mỗi lý do dưới đây đều gắn trực tiếp đến độ tin cậy khi có cháy.

An toàn điện (SELV/PELV)
24V nằm trong vùng điện áp thấp an toàn, giảm đáng kể rủi ro điện giật và hồ quang khi kỹ thuật viên thao tác trong môi trường ẩm, khẩn cấp. Đây là lớp “bảo vệ đầu tiên” cho con người và thiết bị.

Tương thích trực tiếp với FACP/ARM
Tủ báo cháy/tủ releasing xuất – nhận tín hiệu ở 24VDC. Dùng 24V cho van giúp đi dây thẳng, không cần biến áp trung gian. Kết quả: ít mối nối, ít linh kiện, giảm xác suất hỏng do tiếp xúc.

Dự phòng bằng ắc-quy tiêu chuẩn
Hệ PCCC yêu cầu làm việc khi mất điện lưới. 24VDC cho phép dùng ắc-quy dự phòng rất phổ biến, dễ tính dung lượng theo tổng tải + thời gian chờ + thời gian báo động. Khi kiểm thử định kỳ, ngưỡng điện áp tối thiểu cũng rõ ràng, dễ đánh giá.

Wiring & giám sát gọn, chịu đường dài
Với 24VDC, việc tính sụt áp/điện trở đường dây đơn giản. Hầu hết coil/solenoid 24V có dải làm việc cho phép, nên chỉ cần tính tới điểm xa nhất để đảm bảo điện áp tại tải ≥ ngưỡng tối thiểu là đạt. Công tác giám sát đứt/ngắn mạch cũng theo “mẫu số chung”.

Thiết bị sẵn có – dễ chứng minh tuân thủ
Từ solenoid đến position switch, end-switch… đều có phiên bản 24VDC “đóng dấu” của các hãng quen thuộc. Hồ sơ kỹ thuật/ứng dụng đi kèm giúp việc nghiệm thu thuận lợi.

Ổn định & EMC
24VDC ít nhấp nháy theo chu kỳ như AC, giảm nhiễu đối với mạch logic/relay. Mô-đun điều khiển cũng ít sinh nhiệt, nhờ đó bền hơn theo thời gian.

Khi nào cần 220V và tích hợp thế nào cho an toàn?

Không phải mọi van đều vận hành “nhẹ nhàng” với 24V. Một số tình huống có thể sẽ cần đến van điều khiển tự động 220V:

• Moment lớn, DN lớn, hoặc có gia nhiệt chống đóng băng: actuator mô-tơ có thể yêu cầu 220V AC (thậm chí 380V).
• Khoảng cách rất xa, dòng khởi động cao: khó đảm bảo điện áp tối thiểu tại tải nếu dùng 24V trực tiếp.

Giải pháp tích hợp: vẫn giữ 24V cho mạch điều khiển/giám sát, nhưng dùng rơ-le trung gian/contactor để cấp nguồn 220V cho cơ cấu lực. Các tiếp điểm phản hồi (open/close) trả về vòng 24V của tủ báo cháy để duy trì khả năng giám sát. Thi công phải tách tuyến tín hiệu – lực, nối đất rõ ràng và bảo vệ quá dòng/điện rò đúng chuẩn.

Sơ đồ khuyến nghị

Luồng tín hiệu “chuẩn” cho hầu hết kịch bản PCCC:

FACP 24VDC → module releasing → solenoid 24VDC của van deluge/preaction → van mở.
Feedback (position switch/end-switch) → quay về FACP để giám sát & hiển thị trạng thái.
Nếu actuator cần 220V: FACP 24VDC → rơ-le/contactor → cấp 220V cho mô-tơ, còn vòng giám sát vẫn là 24V.

FAQ

• 24V AC hay DC? → Trong PCCC, đa số dùng 24VDC để đồng bộ với tủ báo cháy và thuận tiện cho dự phòng ắc-quy.
• Có trộn 24V và 220V được không? → Được. Dùng 24V để điều khiển và giám sát; 220V chỉ là nguồn lực qua contactor.
• 24V có kéo nổi van DN lớn? → Thường không trực tiếp. Dùng 24V điều khiển contactor cấp 220V/380V cho actuator mô-tơ có moment đủ lớn.

Lưu ý an toàn

Quy định PCCC có thể khác nhau theo địa phương và dự án. Khi triển khai thực tế, hãy tuân thủ tiêu chuẩn/qui chuẩn áp dụng (ví dụ: hệ NFPA/EN/TCVN theo hồ sơ mời thầu) và tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất thiết bị. Nếu cần, tôi có thể kiểm tra hồ sơ dự án cụ thể để tinh chỉnh checklist và cấu hình nguồn/đường dây cho anh.

Đình Hưng Inox TK

Chào các bạn!

Tôi là Đình Hưng – Những thông tin các bạn đã, đang hoặc sẽ đọc là kiến thức mà tôi có được từ trực tiếp nhà máy sản xuất cung cấp, từ những chia sẻ của quý khách hàng về sản phẩm và của cá nhân tôi với gần 5 năm hoạt động trong lĩnh vực vật tư đường ống inox. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu hơn và có cái nhìn đa chiều hơn về các sản phẩm cũng như nghành hàng này.