Van điện từ

---

I. Van điện từ là gì?

Van điện từ (solenoid valve) là thiết bị điều khiển dòng chảy chất lỏng hoặc khí bằng cách sử dụng lực hút từ trường sinh ra khi có dòng điện chạy qua cuộn coil (nam châm điện). Van hoạt động theo nguyên lý “mở hoặc đóng” khi có hoặc không có dòng điện.

II. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van điện từ (solenoid valve)

1. Cấu tạo của van điện từ

Van điện từ có cấu tạo gồm cuộn coil, trục van, thân van, lò xo hồi vị và gioăng làm kín. Khi cấp điện, từ trường sẽ kéo lõi van để thay đổi trạng thái đóng/mở, điều khiển dòng chảy lưu chất qua hệ thống.

Các bộ phận chính trong cấu tạo solenoid valve

• Cuộn coil điện (Solenoid coil): Là phần sinh ra từ trường khi có dòng điện. Bên trong có lõi đồng và lớp cách điện. Khi cuộn coil nhận điện (AC hoặc DC), nó tạo lực hút để điều khiển lõi van.
• Trục van (Piston / Plunger): Là thanh kim loại nằm bên trong lõi cuộn coil, có thể di chuyển lên xuống. Khi được hút lên bởi từ trường, nó sẽ mở đường cho lưu chất đi qua hoặc ngược lại. Có gắn lò xo để đẩy về vị trí ban đầu khi ngắt điện.
• Đĩa van: Có tác dụng bịt kín lối ra ngăn không cho lưu chất chảy qua khi van đóng.
• Thân van (Valve body): Là phần tiếp xúc trực tiếp với lưu chất (nước, khí, dầu...). Thường làm bằng inox, đồng hoặc nhựa. Bên trong có cửa vào (inlet) và cửa ra (outlet), cùng với khoang điều khiển dòng chảy.
• Lò xo hồi vị (Return spring): Giữ trục van ở trạng thái đóng (hoặc mở) khi không có điện. Giúp van trở về trạng thái ban đầu sau khi mất điện.
• Gioăng làm kín (Seal/Gasket): Đảm bảo độ kín khít giữa các phần, ngăn lưu chất rò rỉ. Thường làm bằng cao su EPDM, Viton hoặc Teflon tùy môi trường sử dụng.
• Nắp che coil / Hộp bảo vệ: Là phần ngoài cùng, bảo vệ cuộn coil khỏi bụi, nước hoặc tác động vật lý. Thường có chuẩn chống nước như IP65, IP67.

Phân loại cấu tạo theo nguyên lý hoạt động

• Van điện từ thường đóng (NC – Normally Closed): Khi không có điện, van đóng. Có điện thì mở. Đây là loại phổ biến nhất.
• Van điện từ thường mở (NO – Normally Open): Khi không có điện, van mở. Có điện thì đóng. Thường dùng khi cần lưu chất luôn chạy và chỉ ngắt khi cần.

2. Nguyên lý hoạt động của solenoid valve

Van điện từ hoạt động dựa trên nguyên lý từ trường được sinh ra bởi cuộn dây điện (solenoid coil). Khi có dòng điện chạy qua, cuộn dây tạo ra lực hút để điều khiển trục van (plunger), từ đó đóng hoặc mở dòng chảy.

Khi chưa cấp điện (trạng thái bình thường)

• Van thường đóng (NC – Normally Closed): Lò xo giữ trục van ở vị trí đóng. Lưu chất không thể đi qua van.
• Van thường mở (NO – Normally Open): Trục van được giữ ở vị trí mở. Lưu chất được phép đi qua.

Khi cấp điện cho cuộn coil

• Dòng điện đi qua cuộn coil tạo ra từ trường.
• Từ trường này sinh ra lực hút, kéo trục van dịch chuyển.
• Với van NC: trục van được hút lên, mở cửa van cho lưu chất chảy qua.
• Với van NO: trục van bị kéo xuống, chặn dòng lưu chất.

Khi ngắt điện

• Từ trường biến mất, cuộn coil ngừng tạo lực hút.
• Lò xo hồi vị đẩy trục van về vị trí ban đầu.
• Van trở lại trạng thái đóng (với van NC) hoặc mở (với van NO).

III. Phân loại theo vật liệu: Van điện từ đồng & Van điện từ inox

1. Van điện từ inox

Van điện từ inox là loại van sử dụng chất liệu thép không gỉ inox 304 hoặc inox 316 cho phần thân van, có nhiệm vụ điều khiển đóng/mở dòng lưu chất thông qua lực hút từ trường sinh ra khi cấp điện. Ưu điểm lớn nhất của van điện từ inox là khả năng chống ăn mòn, chịu nhiệt, phù hợp vxới môi trường khắc nghiệt như nước muối, axit nhẹ, dung dịch hóa chất hoặc nhiệt độ cao.

Van điện từ inox được ứng dụng phổ biến trong các ngành, hóa chất, xử lý nước thải, hệ thống hơi và khí nén công nghiệp. Đây là lựa chọn tối ưu khi yêu cầu độ bền, độ sạch và khả năng vận hành ổn định lâu dài. Đặc điểm:

• Vật liệu inox 304 hoặc 316.
• Khả năng chịu áp, chịu nhiệt tốt.

Ưu điểm:

• Chống ăn mòn cao, dùng được với hóa chất.
• Bền, ổn định lâu dài trong môi trường khắc nghiệt.
• Dùng tốt cho ngành thực phẩm, hóa chất, dược phẩm.

Nhược điểm:

• Giá thành cao hơn van đồng.
• Trọng lượng nặng hơn.

2. Van điện từ đồng

Van điện từ đồng là loại van có phần thân được chế tạo từ hợp kim đồng thau, hoạt động tương tự van inox nhưng có ưu điểm về giá thành thấp hơn và khả năng dẫn nhiệt tốt. Van điện từ đồng thường được sử dụng trong môi trường trung tính như nước sạch, khí nén, dầu nhẹ hoặc các hệ thống dân dụng và công nghiệp nhẹ.

Mặc dù không có khả năng chống ăn mòn tốt như inox, van điện từ đồng vẫn đáp ứng tốt trong điều kiện làm việc không chứa hóa chất ăn mòn hoặc nhiệt độ quá cao. Đây là lựa chọn phổ biến nhờ giá cả hợp lý, dễ lắp đặt và sẵn có nhiều mẫu mã trên thị trường. Đặc điểm:

• Vật liệu đồng thau, màu vàng.
• Trọng lượng nhẹ, giá rẻ.
• Thường dùng cho nước sạch, khí nén, dầu.

Ưu điểm:

• Dẫn nhiệt tốt, phản ứng đóng mở nhanh.
• Giá thành thấp, dễ mua.
• Phù hợp hệ thống dân dụng, máy lọc nước, tưới tiêu tự động.

Nhược điểm:

• Không chống ăn mòn tốt bằng inox.
• Không nên dùng với hóa chất hoặc môi trường có muối, axit.

IV. Ứng dụng thực tế solenoid valve

• Van đồng: ứng dụng trong hệ thống nước gia đình, điều hòa không khí, hệ thống phun sương, máy lọc nước.
• Van inox: dùng trong dây chuyền thực phẩm, hệ thống xử lý hóa chất, lò hơi, hệ thống khí nén công nghiệp.

V. Cách chọn van điện từ phù hợp

Để lựa chọn van điện từ phù hợp cho hệ thống của bạn, cần dựa trên nhiều yếu tố kỹ thuật và điều kiện vận hành cụ thể. Việc lựa chọn đúng giúp đảm bảo độ bền, an toàn và hiệu quả vận hành trong thời gian dài.

1. Xác định loại môi chất sử dụng

Trước tiên, cần xác định môi chất đi qua van là gì: nước, khí nén, dầu, hơi nóng, hóa chất hay dung dịch ăn mòn. Tùy vào đặc tính môi chất mà chọn chất liệu van:

• Van điện từ đồng: dùng cho nước sạch, khí nén, dầu nhẹ.
• Van điện từ inox 304: dùng cho nước nóng, dung dịch trung tính.
• Van điện từ inox 316: dùng cho hóa chất, môi trường ăn mòn.

2. Chọn loại van thường đóng (NC) hay thường mở (NO)

Van thường đóng (Normally Closed): đóng khi không có điện, chỉ mở khi cấp điện. Phù hợp với các hệ thống yêu cầu an toàn ngắt khi mất điện. Van thường mở (Normally Open): mở khi không có điện, dùng trong các ứng dụng cần dòng lưu chất chảy liên tục, chỉ đóng khi cần ngắt dòng.

3. Chú ý điện áp điều khiển

Lựa chọn điện áp phù hợp với hệ thống: 12V DC, 24V DC, 110V AC hoặc 220V AC. Dòng điện không phù hợp có thể gây cháy cuộn coil hoặc không đủ lực hút.

4. Kích thước

Lựa chọn đường kính van theo đường ống (DN15, DN20, DN25, v.v.). Kiểm tra ren có tương thích với đường ống hiện tại không.

5. Áp suất làm việc và nhiệt độ

Kiểm tra thông số áp suất tối đa và nhiệt độ giới hạn của van điện từ. Nếu dùng cho hơi nóng hoặc áp cao, cần chọn loại chuyên dụng để tránh rò rỉ, biến dạng.

6. Nguồn gốc và chứng chỉ

Nên chọn van có thương hiệu rõ ràng, đầy đủ CO, CQ và hướng dẫn lắp đặt. Tránh hàng trôi nổi vì dễ hỏng coil, rò rỉ hoặc thậm chí không đủ lực hút từ.

VI. Hướng dẫn lắp đặt & bảo trì

• Lắp van đúng chiều mũi tên chỉ hướng dòng chảy.
• Nên sử dụng y lọc để ngăn bụi rác vào van.
• Không lắp ngược đầu (nằm ngang coil xuống dưới).
• Thường xuyên kiểm tra cuộn coil và vệ sinh lõi van nếu bị kẹt.

VII. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Van điện từ có bền không? > Nếu chọn đúng vật liệu và điều kiện làm việc, tuổi thọ rất cao (3–5 năm). Van đồng có dùng cho hóa chất được không? > Không khuyến nghị. Nên dùng van inox để chống ăn mòn. Dấu hiệu van bị hỏng là gì? > Không đóng/mở được, tiếng kêu lạch cạch, cuộn coil bị nóng hoặc cháy. Van điện từ dùng được cho hơi nóng không? > Có, nhưng phải là van inox chịu nhiệt và có gioăng phù hợp.

VIII. Inox TK - Đơn vị chuyên cung cấp các loại van điện từ đồng - inox chính hãng

INOX TK là đơn vị chuyên cung cấp vật tư đường ống inox như ống inox công nghiệp, van bi mặt bích inox, van bướm inox và các loại phụ kiện kết nối đường ống như mặt bích inox, đầu ren,...

• Có sẵn các dòng van điện từ đồng, inox.
• Bảo hành 1 đổi 1, hỗ trợ kỹ thuật chọn đúng van.
• Giá tốt cho dự án số lượng lớn.
• Giao hàng toàn quốc, CO/CQ đầy đủ.

Liên hệ ngay để được tư vấn và báo giá nhanh chóng

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• SĐT: 088.666.4291 (Ưu tiên liên hệ qua Zalo)
• SĐT: 088.666.2480 (Ưu tiên liên hệ qua Zalo)